INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Piotr Sosnkowski h. Godzięba  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 2000-2001 w XL tomie Polskiego Słownika Biograficznego.


 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Sosnkowski Piotr h. Godzięba (zm. ok. 1518), dziekan i oficjał warszawski, kanonik poznański.

S. pochodził z drobnej szlachty mazowieckiej, był synem Łaskarza, posiadacza działu ziemi w Sosnkowie (dziś Sosenkowo) w ziemi wyszogrodzkiej (paraf. Żukowo). W r. 1463 podjął studia uniwersyteckie w Krakowie; w r. 1465 uzyskał bakalaureat sztuk wyzwolonych. Po powrocie na Mazowsze został podpiskiem, współpracując kolejno z pisarzami ziemi warszawskiej: Janem Słęką z Główczyna (od 2 XI 1467 podkanclerzym księstwa czersko-warszawskiego) oraz Mikołajem z Miączyna (1468–70). W marcu 1471 objął pisarstwo ziemi warszawskiej. Dn. 25 XI t.r. wraz z bratem Janem i stryjem Andrzejem uzyskał od ks. mazowieckiego Kazimierza, bpa elekta płockiego, przywilej na ich działy w Sosnkowie zmniejszający czynsz książęcy do 6 gr. z włóki i zwalniający od części kar sądowych. Z kolei 4 IX 1473 otrzymał, również wraz z bratem, od ks. Bolesława V nadanie 12 włók osiadłych, tj. książęcej wsi Kamionka, niedawno lokowanej w lesie Cisek w ziemi warszawskiej (paraf. Wiśniew), wraz ze zwolnieniem obdarowanych od kar sądowych i stawania na rokach pospolitych; książę przyznał im wysoce uprzywilejowaną stawkę czynszu książęcego po 3 gr. z włóki.

Z prezenty Bolesława V przed 13 VI 1474 został S. kanonikiem kapituły kolegiackiej w Warszawie; tegoż dnia z tym tytułem wystąpił w otoczeniu książęcym. Zapewne stał się wówczas jednym z czołowych doradców księcia, bowiem na początku 1476 ustąpił z pisarstwa ziemi warszawskiej i z prezenty Bolesława V został kustoszem kolegiaty warszawskiej po zgonie Janusza Hurkowica. Jako kustosz S. wystąpił 18 XI 1476 w otoczeniu Bolesława V w Zakroczymiu, towarzyszył mu zatem w objazdach księstwa. Nie uczestniczył w r. 1478 w zakończonej niepowodzeniem próbie utworzenia samodzielnej kancelarii Bolesława V, zachował jednak dotychczasową pozycję współpracownika ks. warszawskiego i z jego prezenty został dziekanem kapituły warszawskiej po awansie Mikołaja z Mniszewa na archidiakona warszawskiego w r. 1479. Z tym tytułem S. jest znany od 10 II r.n. Po śmierci Bolesława V (1488) i Janusza II (1495) stał się na krótko jednym z głównych doradców Konrada III Rudego, zabiegającego o przejęcie całości spadku po Januszu II; wziął udział w rokowaniach Konrada III z królem Janem Olbrachtem i dygnitarzami Korony na sejmie w Piotrkowie w r. 1496 i został odnotowany na pierwszym miejscu wśród świadków dokumentu książęcego z 20 IV t.r., w którym Konrad jako książę czerski zobowiązał się do złożenia przysięgi lennej.

Po powrocie na Mazowsze S. nie uczestniczył w zjazdach i sejmach Mazowsza książęcego. Przejął natomiast od Mikołaja z Mniszewa urząd oficjała warszawskiego i sprawował go w l. 1498–1514. Jako dziekan w r. 1499 transumował testament warszawskiego medyka Niklasa, przywieszając do dokumentu swą pieczęć. Jako komisarz bpa poznańskiego Jana Lubrańskiego przeprowadził w r. 1504 erekcję ołtarza św. Andrzeja w warszawskim kościele Świętego Ducha, a w r. 1505 fundację altarii w kościele paraf. Najśw. Marii Panny Nowego Miasta Warszawy. W r. 1504 został kanonikiem kapituły katedralnej w Poznaniu, co umacniało jego pozycję w mazowieckiej części diec. poznańskiej. Po śmierci Mikołaja z Mniszewa ubiegał się w l. 1507–8 o godność archidiakona warszawskiego, jednak księżna regentka Anna wprowadziła na nią swego bliskiego współpracownika Jana Mrokowskiego. S. pozostawał dziekanem jeszcze w r. 1509, w l. 1510–12 występował jako prepozyt warszawski oraz ponownie jako dziekan. Z tych urzędów ustąpił; w r. 1514 działał jak kanonik poznański i oficjał warszawski (od r. 1516 oficjałem był kto inny). Uczestniczył w cząstkowym synodzie diec. poznańskiej, zwołanym przez bpa Lubrańskiego do Warszawy dla naprawy obyczajów duchowieństwa archidiakonatu (8 XI 1511). Jego współpraca z biskupem zakończyła się jednak konfliktem. W r. 1518 S. wtrącony został do więzienia, gdzie zapewne wkrótce zmarł.

Brat S-ego, Jan z Sosnkowa został przed r. 1475 dworzaninem Bolesława V; w r. 1475 uzyskał od księcia skonfiskowane przez władzę książęcą działy we wsi Blizne pod Warszawą; w r. 1478 dodatkowo 8 włók ziemi w Kamionce, a w r. 1482 zapis 150 fl. węgierskich długu na dobrach książęcych Mlęcin w ziemi warszawskiej. W r. 1481 wraz z bratem Piotrem wziął w zastaw dział w Sosnkowie należący do podskarbiego Stanisława Falkowica, a w r.n. Konrad III przyznał Janowi stawkę czynszu książęcego po 6 gr. z włóki osiadłej na jego dział w Sosnkowie. Jan awansował na kuchmistrza książęcego, na tym urzędzie pozostawał w l. 1481–6, zapewne do śmierci Bolesława V. Potem został podstolim wyszogrodzkim po Niemierzy z Kobylnik (poświadczonym jeszcze 1 III 1498); na tym urzędzie występował w l. 1504 i 1505. Zmarł nie później, niż w poł. 1507. Jego żoną była Katarzyna, wnuczka po kądzieli sędziego ciechanowskiego Ścibora z Kuchar h. Bolesta, posiadaczka Kuchar i Skotnik w ziemi zakroczymskiej. Pozostawił córkę Aleksandrynę, żonę stolnika zakroczymskiego Jana Popielskiego.

Krewnym Piotra i Jana Sosnkowskich był zapewne Prokop, syn Zygmunta z Sosnkowa, kleryk diec. płockiej, notariusz publiczny auctoritate apostolica, działający w r. 1520 na dworze biskupim w Poznaniu.

 

Słownik historyczno-geograficzny ziemi wyszogrodzkiej w średniowieczu, Oprac. A. Wolff, A. Borkiewicz-Celińska, Wr. 1971 (Sosenkowo); Wolff, Studia nad urzędnikami maz., s. 300; – Królik L., Kapituła kolegiacka w Warszawie do końca XVIII wieku, W. 1990 s. 40–1, 43, 199; Lutyński K., Kapituła katedralna w Poznaniu w XVI wieku. Organizacja i majątek, P. 2000; Nowacki, Dzieje archidiecezji pozn., II 238, 303; Sobol B., Sejm i sejmiki ziemskie na Mazowszu książęcym, W. 1968 s. 188; – Acta ecclesiae collegiatae Varsoviensis, Ed. B. Ulanowski, Arch. Kom. Prawn. AU, Kr. 1897–1926 VI nr 75, 86; Album stud. Univ. Crac. II 74; Iura Masoviae terrestria, Wyd. J. Sawicki, W. 1973 II nr 155; Księga promocji Wydziału Sztuk Uniwersytetu Krakowskiego z XV wieku, Wyd. A. Gąsiorowski, Kr. 2000; Księga radziecka miasta Starej Warszawy, T. 1 (1447–1527), Wyd. A. Wolff, Wr. 1963 nr 1477 (dot. Prokopa); Materiały do historii prawa i heraldyki polskiej, Wyd. B. Ulanowski, Script. Rer. Pol., IX nr 217 s. 359; Mazowieckie zapiski herbowe z XV i XVI wieku, Wyd. A. Wolff, Kr. 1937 nr 844; Zapiski i roty polskie XV–XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, Wyd. W. Kuraszkiewicz, A. Wolff, Kr. 1950 s. XVI przyp. XX, XXII, XXV, s. 104; – AGAD: Dok. perg., nr 6712, Metryka Kor., t. 5 k. 11, t. 9 k. 33, 48, 76, t. 18 k. 116v., 186v., 244v., 252v., t. 32 k. 87v., Pułtuskie testamenta, t. 1 k. 426v., Warsz. ziem. i grodz., t. 5 s. 860, t. 6 s. 34, 431, Wyszogrodzkie ziem. t. 3 k. 177, t. 4 skł. IV k. 6, t. 4 skł. I k. 1, skł. IV k. 6, Zakroczymskie ziem. rel. t. 18 k. 101 v.; IH PAN w W.: Pracownia Atlasu, Mater. z kartoteki hist.-geogr. Mazowsza w średniowieczu, ziemia wyszogrodzka (Sosnkowo), ziemia warsz. (Blizne, Kamionka, Mlęcin, Warszawa); Oddz. Dok. Zabytków w W.: Knapiński W., Notaty do dziejów archidiecezji warszawskiej, W. 1949 s. 520 (mszp. powielony); – Mater. do spisu urzędników Mazowsza do r. 1526 w posiadaniu Kazimierza Pacuskiego.

Kazimierz Pacuski i Andrzej Sołtan

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.